Białkomocz

Ponieważ mniej więcej połowę składników stałych stanowi mocznik i koło jednej czwartej chlorek sodu, przeto z ilości składników stałych w moczu można w przybliżeniu wnosić o wydalaniu przez nerki mocznika i chlorku sodowego. Hiser polecił w tym celu mnożyć dwie ostatnie cyfry ciężaru właściwego przez współczynnik empiryczny 2,33. Iloczyn oznacza w gramach ilość składników stałych w jednym litrze moczu. Jeżeli zatem nerki wydzieliły na dobę 1,5 litra moczu o ciężarze właściwym 1,016, to ilość składników stałych wynosi w nim 2,33 .16. 1500 : 1000 = 56 g, ilość mocznika mniej więcej 28 g, a chlorku sodu 14 g. Jeżeli mocz zawiera białko, wtedy przed oznaczeniem ciężaru właściwego trzeba go odbiałczyć przez gotowanie z kwasem octowym i doprowadzić mocz po przesączeniu do objętości poprzedniej. Zamiast odbiałczania moczu polecają niektórzy w przypadkach białkomoczu przekraczającego 7 promille odejmować od ciężaru właściwego moczu 0,00026 na każde 1 pro mille białka. Białkomocz nie przekraczający 7%0 wywiera na poziom ciężaru właściwego tylko nie znaczny wpływ. Jeżeli mocz zawiera cukier, należy go od cukrzyć metodą fermentacyjną. Sposób oznaczania ciężaru właściwego moczu patrz odnośny rozdział.
Barwa moczu. Prawidłowe zabarwienie słomkowożółte moczu zależy głównie od barwnika urochromu, wyodrębnionego przez Stefana Dąbrowskiego. Jest to związek brunatny, zawierający azot i siarkę, powstający nie z barwnika krwi, lecz z rozkładających się cząsteczek białkowych. Mocz zdrowego człowieka zawiera średnio 0,5 gurochromu. Becher utrzymuje, że barwnik moczu powstaje z chromogenów wytwarzających się głównie w jelitach a przechodzących w zdrowej nerce w urochrom. [patrz też: hipolibidemia, wysiłkowe hipolibidemia, włóknik]